Kamienie milowe
Rekonstrukcje oblężenia Modlina w 1813 r. i jego obrony w 1939 r. mogliśmy podziwiać 10 i 11 września w Nowym Dworze Mazowieckim. To właśnie w modlińskiej twierdzy rozpoczęły się obchody Europejskich Dni Dziedzictwa 2011 na Mazowszu.
Idea EDD
Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD) zostały ustanowione przez Radę Europy dokładnie 20 lat temu. Ich głównym celem jest promowanie regionalnego dziedzictwa kulturowego oraz przypominanie o wspólnych korzeniach kultury europejskiej poprzez szereg otwartych dla wszystkich festynów, jarmarków, wystaw, paneli naukowych i innych wydarzeń.
Polska włączyła się do tej akcji w 1993 r. Narodowy Instytut Dziedzictwa, ogólnopolski koordynator EDD, zaproponował w tym roku jako wspólny dla całego kraju temat obchodów: kamienie milowe. Jak czytamy na www.edd2011.pl: temat EDD w 2011 w Polsce, ma zwrócić uwagę na wkład Rzeczpospolitej na przestrzeni dziejów w rozwój Europy. Kamienie milowe takie jak Zjazd Gnieźnieński, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Konfederacja Warszawska, Odsiecz Wiedeńska, czy Konstytucja 3 maja, są naszymi cegiełkami w budowę wspólnej Europy.
Nie dziwi zatem organizacja EDD w Twierdzy Modlin, która odegrała istotną rolę w wojennej historii nie tylko Polski, ale i Europy.
Od przeszłości …
W 1813 r. w naszej fortecy stoczyły walkę wojska carskie i, wycofująca się z wyprawy na Moskwę, armia francuska. To właśnie rekonstrukcję tej bitwy mogliśmy oglądać w sobotę, 10 września. Zanim jednak do niej doszło w Twierdzy Modlin miał miejsce szereg innych, ważnych wydarzeń.
Obchody uroczyście rozpoczęły się pod tablicą I Portu Marynarki Wojennej – Ligi Morskiej i Rzecznej. Następnie zebrani udali się pod Pomnik Obrońców Modlina, gdzie odbyła się Msza Święta Polowa w intencji poległych w obronie Ojczyzny odprawiana przez Proboszcza Twierdzy Modlin i Kapelana Ligi Morskiej i Rzecznej. Przed rozpoczęciem Mszy krótkie przemówienie wygłosił Burmistrz, Jacek Kowalski. Nawiązał do idei EDD, jak mówił: nowodworska społeczność zawsze pamięta o swoim dziedzictwie. Tego dnia głos zabrała także Pani Poseł na Sejm RP, Jadwiga Zakrzewska, która w swoim wystąpieniu w sposób szczególny zwróciła się do młodzieży, dziękując tym, którzy przyszli pod Pomnik i wierząc, że obchody EDD stanowią dla nich świetną lekcję historii. Marszałka Województwa Mazowieckiego w tej części uroczystości reprezentowała Bożena Żelazowska – wicedyrektor departamentu kultury Urzędu Marszałkowskiego.
Zebrani na Mszy wspólnie oddali hołd Bohaterom, którzy zginęli za Ojczyznę uczestnicząc we wzruszającym Apelu Poległych zakończonym salwą honorową i składając kwiaty pod Pomnikiem Obrońców Modlina.
Następnie wszyscy z Nadbużańską Orkiestrą Dętą na czele (która zapewniła oprawę muzyczną uroczystości pod tablicą Portu Marynarki Wojennej i Mszy) pieszo udali się w stronę tzw. Reduty Napoleona, pochodzącej z czasów Księstwa Warszawskiego, gdzie odbyła się rekonstrukcja. Oblężenie Modlina w 1813 r. odtworzyło ponad 200 rekonstruktorów. Kilkakrotnie więcej osób ten spektakl oglądało.
Po rekonstrukcji dla zebranych jeszcze raz zagrała (i zaśpiewała) Nadbużańska Orkiestra Dęta. Muzycy zaprezentowali publiczności nie tylko utwory patriotyczne, ale i te bardziej rozrywkowe. Zebrani mogli posłuchać w tym nietypowym wykonaniu m. in. hitu Beatelsów – Yellow Submarine.
Mocnym akcentem na koniec tego dnia był koncert zespołu Magnetar, z którym gościnnie wystąpił Radek Chwieralski, ceniony gitarzysta. Magnetar zaprezentował patriotyczne piosenki podane w ostrym, rockowym, współczesnym sosie.
… do teraźniejszości
W niedzielę, 11 września obchody EDD przeniosły się na teren starego Elewatora. Tam odbyła się giełda militariów oraz rekonstrukcja Obrony Modlina z września 1939 r. Ci, którzy byli w Twierdzy dzień wcześniej mogli porównać, jak prowadziło się wojny w XIX i XX wieku. W rekonstrukcji z II wojny światowej brały udział pojazdy mechaniczne, ale i kawaleria konna, która wzbudziła żywiołowy aplauz publiczności. Podobnie efekty pirotechniczne. Rekonstrukcja okraszona była, rewelacyjnie wykonywanymi na żywo, pieśniami patriotycznymi i komentarzem m. in. dra Piotra Oleńczaka – historyka i mieszkańca Twierdzy.
We wrześniu 1939 r. Twierdza Modlin broniła się o jeden dzień dłużej niż Warszawa i choć skapitulowała – jej obrońcy dla wszystkich byli Bohaterami. Tak samo było teraz. Rekonstruktorzy wcielający się w polskich żołnierzy dostali gromkie brawa od licznie zgromadzonych widzów, a pamięć o tych prawdziwych Obrońcach tego dnia odżyła i zajaśniała nowym blaskiem.
